به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ در میان فرازهای کتاب شریف «صحیفه سجادیه»، علاوه بر اینکه می‌توان اوصاف «امام» و نسبت آن با «امت» را یافت، در فرازهای مختلفی از این کتاب، اوصافی فراوانی از ویژگی‌های نیز «امام» می‌توان یافت، به عنوان نمونه، در دعای ۴۲ که به عنوان دعای ختم قرآن نامگذاری شده، «ائمه(ع)» به عنوان «مفسران اصلی قرآن کریم» معرفی شده‌اند: «اللَّهُمَّ إِنَّک أَنْزَلْتَهُ عَلَی نَبِیک مُحَمَّدٍ -صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ- مُجْمَلًا، وَ أَلْهَمْتَهُ عِلْمَ عَجَائِبِهِ مُکمَّلًا، وَ وَرَّثْتَنَا عِلْمَهُ مُفَسَّراً، وَ فَضَّلْتَنَا عَلَی مَنْ جَهِلَ عِلْمَهُ، وَ قَوَّیتَنَا عَلَیهِ لِتَرْفَعَنَا فَوْقَ مَنْ لَمْ یطِقْ حَمْلَهُ، بارالها تو قرآن را بر پیامبرت محمد - که درود تو بر او و خاندانش باد - مجمل و سربسته نازل کردی، و دانش عجایبش را به طور کامل به او الهام فرمودی، و علم آن را با تفسیرش به ما به ارث دادی، و ما را بر آنان که از آن بی‌خبرند ترجیح دادی، و قدرت آگاهی بر آن را به ما مرحمت فرمودی تا ما را بر کسانی که توانایی فهم مفاهیم آن را ندارند برتری دهی.»
همچنین در دعای ۴۸، که به عنوان دعای روز عید قربان و جمعه شناخته می‌شود، «ائمه(ع)» را اشخاصی معرفی کرده که توحید، ایمان و تصدیق رسالت توسط آنان صورت می‌گیرد و دیگران برای باور حقیقی به این سه موضوع و موارد مرتبط با آن، نیاز به «ائمه(ع)» معرفی می‌شود: «اللَّهُمَّ وَ اجْعَلْنِی مِنْ أَهْلِ التَّوْحِیدِ وَ الْإِیمَانِ بِک، وَ التَّصْدِیقِ بِرَسُولِک، وَ الْأَئِمَّةِ الَّذِینَ حَتَمْتَ طَاعَتَهُمْ مِمَّنْ یجْرِی ذَلِک بِهِ وَ عَلَی یدَیهِ، آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ.»
خالی نبودن زمین از حجت و حضور دائمی حجت در روی زمین نیز از نکاتی است که در دعاهای صحیفه سجادیه به آن اشاره شده است. در فراز دوم از دعای چهارم می‌خوانیم: «فِی کُلِّ دَهْرٍ وَ زَمَانٍ أَرْسَلْتَ فِیهِ رَسُولًا، وَ أَقَمْتَ لِأَهْلِهِ دَلِیلًا مِنْ لَدُنْ آدَمَ إِلَی مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ، مِنْ أَئِمَّةِ الْهُدَی، وَ قَادَةِ أَهْلِ التُّقَی عَلَی جَمِیعِهِمُ السَّلَامُ؛در هر روزگار و زمانی در آن پیغمبری فرستادی و برای اهل آن دلیل و راهنمائی گماشتی، از زمان آدم تا محمد(ص) از پیشوایان هدایت و رستگاری و جلوداران اهل تقوی و پرهیزکاری که بر همه آنها سلام و درود باد.»
همچنین در دعای ۴۷ که به عنوان دعای روز عرفه شناخته می‌شود، امام سجاد(ع) اینگونه به خدا عرض می‌کند: «اللَّهُمَّ إِنَّکَ أَیَّدْتَ دِینَکَ فِی کُلِّ أَوَانٍ بِإِمَامٍ أَقَمْتَهُ عَلَماً لِعِبَادِکَ...؛ خدایا! تو دینت را به وسیله امامی تایید می‌کنی که او را عَلَم هدایت برای بندگان خود و منار معرفت در بلاد خویش قرار دادی؛ البته بعد از آنکه رشته توسل به او را به رشته خود وصل کردی، او را وسیله رسیدن به رضوان خویش قرار دادی، طاعت او را واجب کردی و از معصیتش بر حذر داشتی، به فرمانبرداری از او امر کردی و از ارتکاب نهی او بازداشتی، از پیش دستی و نیز تاخر از او نهی کردی (همراهی با او را لازم دانستی)».
در همین دعا، اوصاف دیگری از «ائمه معصومین(ع)» دیده می‌شود که تفصیل هر کدام نیازمند بررسی در مجال دیگری است.
اوصاف منتظران در دعاهای صحیفه سجادیه
در دیدگاه امام سجاد(ع)، منتظران نیز دارای وظایفی هستند که باید در زمان غیبت و دوران ظهور آن حضرت انجام دهند: «وَ أَلِنْ جَانِبَهُ لِأَوْلِیَائِکَ، وَ ابْسُطْ یَدَهُ عَلَی أَعْدَائِکَ، وَ هَبْ لَنَا رَأْفَتَهُ، وَ رَحْمَتَهُ وَ تَعَطُّفَهُ وَ تَحَنُّنَهُ، وَ اجْعَلْنَا لَهُ سَامِعِینَ مُطِیعِینَ، وَ فِی رِضَاهُ سَاعِینَ، وَ إِلَی نُصْرَتِهِ وَ الْمُدَافَعَةِ عَنْهُ مُکْنِفِینَ، وَ إِلَیْکَ وَ إِلَی رَسُولِکَ صَلَوَاتُکَ اللَّهُمَّ عَلَیْهِ وَ آلِهِ بِذَلِکَ مُتَقَرِّبِینَ؛ ولی خود (امام زمان) را برای دوستانت نرم (بردبار) گردان و دستش را بر دشمنانت بگشا (او را بر ایشان مسلط فرما) و رحمت و مهربانی و عطوفت و شفقت او را به ما ببخش (او را دربارهی ما مهربان ساز) و ما را برای او شنوندگان فرمانبرندگان و در (به دست آوردن) رضا و خشنودیش کوششکنندگان و در یاری کردن و دفاع و پشتیبانی از او جزو یاریکنندگان و به وسیله آنچه درخواست شد، به سوی تو و پیغمبرت تقربجویان نما.»
در میان روایات، می‌توان نمونه‌های فراوانی از دعاهای خاص ائمه برای منتظران ظهور یافت. امام سجاد(ع) نیز در صحیفه سجادیه، دعایی خاص برای شیعیان و منتظران ظهور امام زمان(عج) بیان می‌کند: «اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَی أَوْلِیَائِهِمُ الْمُعْتَرِفِینَ بِمَقَامِهِمُ، الْمُتَّبِعِینَ مَنْهَجَهُمُ، الْمُقْتَفِینَ آثَارَهُمُ، الْمُسْتَمْسِکِینَ بِعُرْوَتِهِمُ، الْمُتَمَسِّکِینَ بِوِلَایَتِهِمُ، الْمُؤْتَمِّینَ بِإِمَامَتِهِمُ، الْمُسَلِّمِینَ لِأَمْرِهِمُ، الْمجْتَهِدِینَ فِی طَاعَتِهِمُ، الْمُنْتَظِرِینَ أَیَّامَهُمُ، الْمَادِّینَ إِلَیْهِمْ أَعْیُنَهُمُ، الصَّلَوَاتِ الْمُبَارَکَاتِ الزَّاکِیَاتِ النَّامِیَاتِ الْغَادِیَاتِ الرَّائِحَاتِ وَ سَلِّمْ عَلَیْهِمْ وَ عَلَی أَرْوَاحِهِمْ وَ اجْمَعْ عَلَی التَّقْوَی أَمْرَهُمْ وَ أَصْلِحْ لَهُمْ شُؤُونَهُمْ وَ تُبْ عَلَیْهِمْ، إِنَّکَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ وَ خَیْرُ الْغَافِرِینَ وَ اجْعَلْنَا مَعَهُمْ فِی دَارِالسَّلَامِ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ. خدایا! بر دوستان محمّد و آل محمّد درود فرست، دوستانی که به مقامشان اقرار دارند، پیرو راهشان هستند، دنباله‌رو آثارشان می‌باشند، چنگ‌زننده به دستگیره محکم و استوارشان هستند، به ولایتشان تمسّک دارند، به امامتشان اقتدا می‌کنند، به دستوراتشان تسلیم‌اند، در فرمانبرداری از آنان کوشایند، منتظر حکومت و قدرت پیروزی آنان‌اند، چشم دوخته به ایشان‌اند. درودهای مبارک، پاکیزه، فزاینده صبحگاهان و شامگاهان بر آنان باد و بر ایشان و بر ارواحشان درود فرست و کارشان را بر اساس تقوا فراهم آور و شئون زندگی و احوالشان را سر و سامان بخش و توبه آنان را بپذیر؛ همانا تو بسیار توبه پذیر و مهربانی و بهترین آمرزندگانی و ما را به رحمتت همراه آنان در جایگاه امن و امان قرار ده؛ ای مهربان‌ترین مهربانان.»
امام سجاد(ع) در این بخش از دعای ۴۷ صحیفه سجادیه برای «منتظرین ایامهم» اوصافی را بیان کرده و آنان را انسان‌هایی معرفی می‌کند که دینمدارانه، جایگاه امامت را درک کرده و تلاشگرانه به وظایف خود در دوران غیبت می‌پردازند و ظهور را طلب می‌کنند؛ درودی که با اوصافی چون «مبارک»، «پاکیزه»، «رشد دهنده» و «مستمر در تمامی روزها و شب‌ها» باشد. درودی که تقوای آنها را افزون کند و زندگی و شئون آنها را اصلاح کند و زمینه‌ساز قبول توبه آنها باشد.
سید علی اصغر حسینی / ابنا
------------
پایان پیام
نظر شما