به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ همایش بین‌المللی علامه فیض محمد کاتب هزاره روز چهارشنبه، یکم اسفند ۱۴۰۳ در تالار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد.
این همایش با تلاوت آیاتی از قرآن کریم توسط قاری بین‌المللی، آقای اکبری و پخش سرود ملی جمهوری اسلامی ایران و افغانستان آغاز شد.
دکتر «روح‌الله روحانی» دبیر این همایش، برنامه را با قطعه شعری از شاعر نام‌آور افغانستانی «ابوطالب مظفری» که در وصف کاتب و برای دکتر مولایی جهت تکریم کار وی در تصحیح کتاب «سراج‌التواریخ» سروده است، شروع نمود. سپس برنامه‌های همایش را در چهار محور معرفی کرد: گزارشی از جریان فعالیت‌های همایش، ارائه مقالات برتر، سخنرانی علمی و تقدیم لوح سپاس به محققان و خیرین حامی همایش بین‌المللی فیض محمد کاتب هزاره(ره).
دکتر «محمدرضا رحیمی» ریاست همایش، ضمن تقدیم درود و سلام به ارواح پاک انبیاء، ائمه طاهرین(ع)، شهدا و علما به ویژه امام خمینی(ره) بنیانگذار انقلاب اسلامی، یاد و خاطره شهدا به ویژه شهید مزاره(ره) را گرامی داشت و از محققان و خیرین، نهادها و دانشگاه‌های همکار همایش؛ دانشگاه خاتم النبیین، دانشگاه گوهرشاد، دانشگاه غرجستان و جامعه المصطفی العالمیه و انجمن‌های علمی سپاسگذاری نمود و در مورد چرایی و هدف از برگزاری این همایش نکاتی را بیان کرد.
وی افزود: کاتب به عنوان یک شخصیت علمی، سمبل برادری و همدلی و برادری افغانستان بود و در کتاب سراج‌التواریخ و دیگر کتاب‌های خود تاریخ همه اقوام افغانستان را منعکس نموده است. علامه کاتب شخصیتی متقی و مؤمن بود، به گونه‌ای که خود یادآور شده است که هرگاه گزارشی را برای عبدالرحمان می‌برد، برای اینکه مورد سانسور قرار نگیرد به خدای متعال توسل می‌جست تا مطالب مورد نظر وی توسط حاکم جائر آن زمان حذف نشود. این ویژگیها سبب شده است که مجمع علما و طلاب قره‌باغ غزنی با همکاری نهادهای دیگر برنامه تجلیل از اندیشه‌های کاتب و کشف دیدگاههای وی را در قالب این همایش طراحی و اجرا نماید.
دکتر «محمد انور فیاضی» دبیر اجرایی همایش نیز از روند دوساله آغاز به کار و اتمام همایش سخن گفت و بیان داشت که در این دو سال با خیرین در سراسر دنیا و شهرهای گوناگون ایران مذاکره و گفتگو شد، به گونه‌ای که اعضای دبیرخانه همایش چندین بار به شهرهای اصفهان، تهران با تاجران و خیرین صحبت نمودند که خدا را شکر مردم مؤمن و معتقد، به این کار دل بستند و با کمک های خود این همایش را تمهید نمودند.
دکتر «محمد حنیف طاهری» دبیر علمی این همایش نیز از گفتگوهای مکرر با محققان و کاتب‌پژوهان صحبت نمود و گفت: خدا را شکر حاصل دست رنج این همایش چهار جلد کتاب است که در عناوین اجتماعی، تاریخی، روشی توصیفی، سیاسی و فقهی - حقوقی دسته‌بندی شده و جلد چهارم ترجمه مقدمه «مک‌چسنی» است که از انگلیسی به فارسی توسط مترجمان محمدرضا رحیمی، جمعه حکیمی و جاوید اکبری به فارسی برگردانده شده است.
در بخش دوم این همایش ارائه مقالات قرار داشت که در نخستین ارائه، آقای یوسف عارفی، پژوهشگر و جامعه‌شناس، گزیده‌ای از مقاله خود با عنوان «سراج‌التواریخ و بازنمایی "دیگری هزاره" در گفتمان مسلط» را ارائه کرد.
در این مقاله آقای عارفی در صحبت‌های خود اظهار داشت: شیوه‌ی نظام‌مندی را که «گفتمان مسلط» در دوران عبدالرحمن برای «بازنمایی» از هزاره به‌عنوان «دیگری» به‌کار گرفت آن‌چنان تأثیرگذار بود که نه تنها به «قلع و قمع» هزاره‌ها انجامید که رد پایش همچنان بر «بینش» و «نگرش» جامعه قوم‌محور افغانستان هویدا و آشکار است. «تصورات قالبی» و «کلیشه‌ها»یی که این گفتمان در بازنمایی از انسان هزاره تولید کرد و به‌کار گرفت، همچنان بازتولید می‌شود و «ذهنیت‌ها» و «رفتارها» را متأثر می‌سازد.
خانم دکتر ضیایی دومین نفری بود که به ارائه مقاله خود پرداخت. مطابق تحقیق خانم ضیایی کاتب در سراج‌التواریخ توانسته است مسائل و موضوعات تاریخی را با روش عقلی و فلسفی مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد و به متدولوژی خاصی در تاریخ نویسی دست یابد.
دکتر «قدرت‌الله حیدری» در مقاله‌ای با عنوان «واکنش علما نسبت به قتل‌عام هزاره‌ها و پیامدهای آن»، بیان کرد: علمای شاخصی مانند میرزای شیرازی، شیخ محمدتقی بجنوردی، میرزای آشتیانی و دیگران، واکنش‌های جدی در قبال کشتار شیعیان افغانستان داشتند و خواستار اقدامات جدی و عاجل از سوی دولت وقت ایران برای توقف کشتار شیعیان در افغانستان شدند. سرانجام دولت قاجار با نمایندگان انگلیس به‌عنوان واسطه و حامی عبدالرحمن تماس می‌گیرد تا جلوی اقدام غیرانسانی قتل‌عام هزاره‌های افغانستان گرفته‌شود.
تحلیل‌های آقای دکتر اسماعیل عمار در مقاله‌ی «مناسبات قدرت، حکومت و جامعه در ناهمواری قبیله‌گرایی به روایت کاتب هزاره»، بیان‌گر دایمی بودن تقابل و ستیز دولت مبتنی بر تفکر قبیله‌گرایی با دیگر اقوام ساکن در کشور است و این نزاع دایم میان حکومت وجامعه، سبب اتخاذ شیوه‌هایی در مناسبات حکومت و جامعه شده است که در آن، بهره‌گیری از قدرت برهنه برای تحمیل هویت قبیله‌ای و سرکوب و حذف اقوام، ابزار اصلی حکمرانی را شکل داده است.
بخش سوم همایش؛ سخنرانی علمی و قرائت بیانیه آیت الله العظمی فاضلی بهسودی بود که توسط حجت الاسلام «حسین زاده» قرائت گردید. آیت الله فاضلی ضمن معرفی مرحوم کاتب به عنوان یک عالم آگاه، سیاستمدار و متخلق به اخلاق اسلامی، بیان داشت که مرحوم کاتب با درایت و شجاعت خود ستم‌های وارده بر همه اقوام از جمله هزاره‌ها را بیان نمود و زمینه نابودی کاخ ستم را فراهم کرد.
در این بخش حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی مصباح سخنران دیگر این همایش، حول محور نقش علوم انسانی در هدایت و رهبری جامعه، ایجاد ظرفیتها، و برطرف‌سازی مسائل جامعه سخنان ارزنده‌ای را بیان کرد.
بخش چهارم این همایش اهدای لوح تقدیر به مقالات برتر و برگزیده و خیرین حامی همایش بود که جهت اهدای لوح از حضرات، آیت الله العظمی فاضلی بهسودی، آیت الله صالحی مدرس، نمایندگان سابق پارلمان آقایان دکتر سجادی، رحمانی و عبده و شخصیتهای علمی و اجتماعی دیگر دعوت شد و به تعداد ۱۹ نفر از محققان لوح سپاس تقدیم شد. هم چنین از خیرین گرامی نیز تقدیر به عمل آمد.
در قسمت پایانی این همایش آیت‌الله فاضلی بهسودی به روان پاک انبیاء، ائمه طاهرین(ع)، علما و شهدا به ویژ روح بلند مرحوم علامه فیض محمد کاتب هزاره درود فرستاد و از دست‌اندرکاران این همایش تشکر نمود و همه اندیشمندان و محققان را به الگوگیری از مرحوم علامه کاتب فراخواند و بیان داشت که همه علما و اندیشمندان باید همانند کاتب با توکل به خدای سبحان، با تحقیق و پژوهش، دردهای مردم را صادقانه و شجاعانه بیان و برای آن راه حل ارائه نمایند.
..........................
پایان پیام/
نظر شما