خبرگزاری بین المللی اهل بیت ابنا - در دنیایی که تکنولوژی و فضای مجازی مرزهای سنتی را درنوردیده، نسل جدید با چالش‌های بی‌شماری در مواجهه با آموزه‌های دینی روبرو شده است. آموزه‌هایی که قرن‌ها ستون فکری و اخلاقی جامعه‌های شیعی بوده‌اند، امروز در معرض تردید و بی‌اعتنایی قرار گرفته‌اند. این فاصله‌گیری نه تنها نگرانی‌های والدین و روحانیون را برانگیخته، بلکه پرسش‌های عمیقی درباره آینده دینداری در جوامع شیعی ایجاد کرده است. این مقاله با رویکردی تحلیلی و مستند، به بررسی علل این فاصله و ارائه راهکارهایی برای تقریب نسل جدید به آموزه‌های دینی می‌پردازد.
۱. فاصله نسل جدید از آموزه‌های دینی: علل و زمینه‌ها
نسل امروز در دنیایی زندگی می‌کند که اطلاعات با سرعتی بی‌سابقه در دسترس است. شبکه‌های اجتماعی، پلتفرم‌های streaming و بازی‌های آنلاین، بخش عمده‌ای از وقت و انرژی جوانان را به خود اختصاص داده‌اند. این تغییرات باعث شده تا آموزه‌های دینی که نیازمند تمرکز، تأمل و زمان هستند، جذابیت خود را برای بسیاری از جوانان از دست بدهند.
از سوی دیگر، نسل جدید با چالش‌های فکری و فلسفی جدیدی روبرو است که در گذشته کمتر مطرح بود. پرسش‌هایی درباره عدالت الهی، نقش زن در جامعه، و رابطه علم و دین، از جمله موضوعاتی هستند که جوانان امروز را به چالش می‌کشند. اگر این پرسش‌ها به درستی پاسخ داده نشوند، فاصله نسل جدید از دین بیشتر خواهد شد.
به گفته آیت‌الله جوادی آملی، «نسل امروز نیازمند پاسخ‌هایی است که با زبان و ادبیات خودشان بیان شود. اگر نتوانیم با آن‌ها ارتباط برقرار کنیم، فاصله‌ها بیشتر خواهد شد.»[1]
۲. نقش فضای مجازی در فاصله‌گیری از دین
فضای مجازی به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل فاصله‌گیری نسل جدید از آموزه‌های دینی شناخته می‌شود. این فضا نه تنها باعث ایجاد سبک زندگی جدیدی شده، بلکه ارزش‌های دینی را نیز تحت تأثیر قرار داده است. برای مثال، شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام و تیک‌تاک، با تبلیغ سبک زندگی غربی، ارزش‌هایی مانند تجمل‌گرایی و فردگرایی را ترویج می‌کنند.
از دیدگاه شیعی، فضای مجازی می‌تواند هم تهدید و هم فرصت باشد. اگر از این فضا به درستی استفاده شود، می‌تواند به ابزاری قدرتمند برای تبلیغ آموزه‌های دینی تبدیل شود. اما اگر نتوانیم با زبان و ادبیات نسل جدید ارتباط برقرار کنیم، این فضا به عاملی برای فاصله‌گیری از دین تبدیل خواهد شد.
به گفته حجت‌الاسلام پناهیان، «فضای مجازی مانند شمشیر دو لبه است. اگر نتوانیم از آن به نفع دین استفاده کنیم، قطعاً به ضرر ما عمل خواهد کرد.»[2]
۳. راهکارهای تقریب نسل جدید به آموزه‌های دینی
برای کاهش فاصله نسل جدید از آموزه‌های دینی، نیازمند راهکارهایی هستیم که هم واقع‌بینانه و هم جذاب باشند. یکی از این راهکارها، استفاده از زبان و ادبیات نسل جدید در تبلیغ دین است. برای مثال، استفاده از پادکست‌ها، ویدیوهای کوتاه و اینفوگرافی‌ها می‌تواند به انتقال مفاهیم دینی به نسل جدید کمک کند.
راهکار دیگر، تقویت گفت‌وگوی بین‌نسلی است. جوانان امروز نیازمند فضایی هستند که در آن بتوانند پرسش‌ها و دغدغه‌های خود را مطرح کنند و پاسخ‌های قانع‌کننده دریافت کنند. روحانیون و مبلغان دینی باید با نسل جدید همراه شوند و به جای تحکم، با آن‌ها به گفت‌وگو بنشینند.
به گفته آیت‌الله مکارم شیرازی، «دین باید با زبان روز بیان شود. اگر نتوانیم با نسل جدید ارتباط برقرار کنیم، قطعاً در انتقال مفاهیم دینی شکست خواهیم خورد.»[3]
فاصله نسل جدید از آموزه‌های دینی چالشی جدی است که نیازمند توجه و اقدام فوری است. با استفاده از ابزارهای مدرن و زبان نسل جدید، می‌توان این فاصله را کاهش داد. اما این کار نیازمند همکاری همه‌جانبه خانواده‌ها، روحانیون و نهادهای آموزشی است. تنها با درک درست از نیازها و دغدغه‌های نسل جدید می‌توانیم آن‌ها را به آموزه‌های دینی نزدیک کنیم.
پاورقی‌ها
[1]: جوادی آملی، عبدالله. «دین و نسل جدید». انتشارات اسراء، ۱۴۰۰.
[2]: پناهیان، علیرضا. «فضای مجازی و تبلیغ دین». انتشارات بیان معنوی، ۱۴۰۱.
[3]: مکارم شیرازی، ناصر. «دین در عصر مدرن». انتشارات مدرسه الامام علی بن ابی‌طالب، ۱۳۹۹.
نظر شما