خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ابنا ـ اگر از شما بپرسند که آیا آموزه های دینی، تاثیری در ترک اعتیاد دارد یا خیر پاسخ شما چه خواهد بود؟
آشنایی با ریشه‌های اعتیاد؛ چرا دین راه نجات است؟
اعتیاد تنها یک بیماری جسمی نیست، بلکه ریشه‌های عمیق روحی و روانی دارد. از نگاه آموزه‌های دینی، انسان زمانی به دام آسیب‌هایی چون اعتیاد می‌افتد که از معنویت فاصله بگیرد. امام علی (ع) در نهج‌البلاغه می‌فرماید: «نفس خود را به کار خیر مشغول کن، وگرنه تو را به گناه مشغول خواهد کرد.»¹ این جمله کوتاه، حقیقتی ژرف را آشکار می‌کند؛ وقتی انسان در خلأ معنوی قرار گیرد، ممکن است به سمت رفتارهای مخرب کشیده شود.
یکی از دلایل اصلی گرایش افراد به مواد مخدر، احساس ناامیدی و پوچی است. دین اما با ایجاد امید به رحمت الهی و هدفمند کردن زندگی، این احساسات را از بین می‌برد. قرآن کریم در آیه‌ای زیبا می‌فرماید: «وَلا تَیْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ؛ از رحمت خدا ناامید نشوید.»² این پیام الهی، نقطه امیدی برای کسانی است که در تاریکی اعتیاد گرفتار شده‌اند.
نقش نماز در درمان اعتیاد؛ ارتباط با سرچشمه آرامش
نماز، یکی از اصلی‌ترین آموزه‌های دینی است که می‌تواند فرد معتاد را به مسیر درست بازگرداند. نماز نه تنها ارتباط انسان با خدا را تقویت می‌کند، بلکه آرامشی عمیق به روح و روان او می‌بخشد. امام صادق (ع) می‌فرماید: «نماز ستون دین است.»³ این ستون می‌تواند فرد را از فروپاشی روحی نجات دهد.
یک نمونه واقعی از تأثیر نماز بر ترک اعتیاد، داستان مردی به نام «حسن» است که سال‌ها درگیر مواد مخدر بود. حسن به توصیه یکی از دوستانش تصمیم گرفت نمازهایش را منظم بخواند. او بعدها تعریف کرد که چگونه هر بار پس از نماز، احساس سبکی و آرامش می‌کرد. این آرامش به او کمک کرد تا اراده‌اش برای ترک مواد قوی‌تر شود و سرانجام توانست زندگی‌اش را از نو بسازد.
توبه؛ دریچه‌ای برای بازگشت به زندگی سالم
یکی از زیباترین مفاهیم در دین اسلام، مفهوم توبه است. توبه یعنی بازگشت؛ بازگشت از خطا به سوی خداوندی که همیشه آغوشش برای بندگان باز است. امام باقر (ع) می‌فرماید: «هیچ چیز نزد خداوند محبوب‌تر از بنده‌ای نیست که پس از گناه، توبه کند.»⁴ این آموزه دینی، برای فرد معتادی که احساس گناه و بی‌ارزشی می‌کند، یک پیام امیدبخش است.
مثال دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، داستان مردی به نام «علی» است که پس از سال‌ها مصرف مواد مخدر، تصمیم گرفت توبه کند. او با حضور در جلسات مذهبی و شنیدن سخنان روحانیون، متوجه شد که خداوند همیشه پذیرای بندگانش است. همین باور باعث شد علی مسیر زندگی‌اش را تغییر دهد و امروز او نه تنها خود پاک شده است، بلکه به دیگران نیز کمک می‌کند تا از دام اعتیاد رها شوند.
نقش خانواده و جامعه مذهبی در پیشگیری از اعتیاد
یکی دیگر از جنبه‌های مهم آموزه‌های دینی، تأکید بر نقش خانواده و جامعه در تربیت افراد است. خانواده‌ای که بر اساس اصول دینی پایه‌ریزی شده باشد، کمتر در معرض آسیب‌هایی چون اعتیاد قرار می‌گیرد. پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: «هیچ هدیه‌ای بهتر از تربیت نیکو برای فرزند نیست.»⁵
در جامعه‌ای که ارزش‌های دینی حاکم باشد، افراد کمتر احساس تنهایی و بی‌پناهی می‌کنند. مساجد، هیئت‌ها و گروه‌های مذهبی می‌توانند پناهگاه‌هایی برای افرادی باشند که درگیر مشکلات روحی هستند و ممکن است به سمت مواد مخدر کشیده شوند.
ذکر و دعا؛ کلیدی برای آرامش روح معتادان
ذکر و دعا یکی دیگر از ابزارهای معنوی است که می‌تواند فرد معتاد را به آرامش برساند. ذکرهایی مانند «لا حول و لا قوة الا بالله» یا «استغفار» به انسان یادآوری می‌کنند که قدرت اصلی در دست خداوند است و او می‌تواند هر مشکلی را حل کند. امام رضا (ع) فرموده‌اند: «ذکر خدا قلب‌ها را زنده نگه می‌دارد.»⁶
بسیاری از افرادی که موفق به ترک اعتیاد شده‌اند، اذعان کرده‌اند که ذکر و دعا نقش مهمی در تقویت اراده آن‌ها داشته است. یکی از آن‌ها زنی به نام «زهرا» بود که پس از سال‌ها مصرف مواد مخدر، با توسل به ذکرهای قرآنی توانست زندگی‌اش را تغییر دهد.
نتیجه‌گیری: دین، چراغ راه ترک اعتیاد
آموزه‌های دینی نه تنها راه درمان اعتیاد هستند، بلکه راه پیشگیری نیز محسوب می‌شوند. ایمان به خداوند، ارتباط با او از طریق نماز و دعا، توبه و همراهی خانواده و جامعه مذهبی، همگی ابزارهایی هستند که دین در اختیار انسان قرار داده تا بتواند از دام اعتیاد رها شود. اگرچه اعتیاد یک چالش بزرگ برای جوامع امروزی است، اما معنویت و آموزه‌های دینی همچنان قوی‌ترین سلاح برای مقابله با آن هستند.
پاورقی‌ها:
نهج البلاغه، حکمت 370
قرآن کریم، سوره یوسف، آیه 87
وسائل الشیعه، ج 4، ص 26
اصول کافی، ج 2، ص 435
بحارالانوار، ج 104، ص 92
عیون اخبار الرضا (ع)، ج 2، ص 68
نظر شما