به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ کتاب سه‌جلدی «کلام اسلامی»، اثر دکتر حسن یوسفیان، با حضور جمعی از اساتید، پژوهشگران و علاقه‌مندان به مباحث کلامی و فلسفی در سالن همایش‌های مجتمع ناشران رونمایی شد. این کتاب که به‌طور جامع و دقیق در سه جلد تدوین شده است، به بررسی مباحث کلامی و فلسفی در اسلام و ارائه دیدگاه‌های مختلف از مکاتب فکری مختلف اسلامی پرداخته است.
دکتر یوسفیان، نویسنده کتاب سه‌جلدی «کلام اسلامی»، در آغاز مراسم رونمایی از این اثر با ابراز خرسندی از حضور در گردهمایی علمی گفت: بسیار خوشحالم که این فرصت فراهم شد تا در این گردهمایی علمی حضور داشته باشم. این کتاب نتیجه همکاری گسترده‌ای از افراد و نهادهای مختلف است و من بر خود وظیفه می‌دانم از تمامی کسانی که در این مسیر به من کمک کردند، قدردانی کنم و همچنین از مجمع عالی حکمت و مسئولان مجتمع ناشران که این برنامه را در اختیار وی قرار دادند، به‌ویژه تشکر کرد.
وی در ادامه به توضیح محتوای کتاب پرداخت و افزود: این اثر با هدف ارتقاء درک صحیح از مباحث کلامی و فلسفی در اسلام تدوین شده است. در این کتاب تلاش کرده‌ام مفاهیم را به‌طور دقیق و با استناد به منابع معتبر علمی بیان کنم و از تجربیات و تحقیقات خود بهره برده‌ام تا مطالبی مفید برای خوانندگان و پژوهشگران این حوزه عرضه کنم.
وی همچنین توضیح داد: کتاب شامل ارجاعاتی به منابع مختلف فکری و مذهبی است و در آن مباحث کلامی از دیدگاه‌های مختلف بررسی شده است. به‌ویژه از منابع اهل‌سنت و شیعه استفاده شده تا فضایی برای گفت‌وگوی علمی و فکری میان اندیشمندان فراهم شود.
نویسنده کتاب کلام اسلامی در ادامه به تاریخچه پژوهش‌های خود اشاره کرد و گفت: این کتاب حاصل بیش از چهار سال تحقیق و پژوهش است. در این مدت، بسیاری از مسائل کلامی و فلسفی از دیدگاه‌های مختلف بررسی شد و تمامی ارجاعات هدفمند و با دقت فراوان انجام شده است.
وی همچنین به سادگی نگارش کتاب اشاره کرد و بیان داشت: یکی از اهداف من این بوده که مفاهیم پیچیده کلامی به زبان ساده‌تری برای عموم مخاطبان بیان شود. به‌ویژه در بخش‌هایی که به مسائل پیچیده فلسفی پرداخته شده، سعی کردم از مثال‌ها و توضیحات ساده برای تسهیل درک این مباحث استفاده کنم.
یوسفیان تأکید کرد: در این کتاب به‌طور همزمان به ارائه دیدگاه‌های مختلف پرداخته و نقد و تحلیل دقیق منابع و متون مختلف نیز مورد توجه قرار گرفته است. که در این اثر مقایسه‌ای بین نظریات کلامی مذاهب مختلف اسلامی صورت گرفته که نه تنها برای محققان و دانشجویان مفید خواهد بود، بلکه برای علاقه‌مندان به گفتگوهای علمی میان مسلمانان نیز گام مثبتی در جهت نزدیکی دیدگاه‌ها و تقویت فهم مشترک است.
وی در ادامه افزود: این کتاب در تلاش است تا به‌عنوان یک ابزار معتبر در ایجاد فضای گفت‌وگوی علمی و ارتقای سطح فهم کلامی و فلسفی در جامعه اسلامی عمل کند. من همواره بر این باور بوده‌ام که علم و پژوهش باید در خدمت ارتقای تفکر و اندیشه در جامعه اسلامی باشد و این کتاب نیز در همین راستا به رشته تحریر درآمده است.
نگاهی به ابزارهای پژوهشی و شیوه تحقیق دکتر یوسفیان
نویسنده کتاب سه‌جلدی «کلام اسلامی» در خصوص ابزارهای پژوهشی به‌کاررفته در فرآیند نگارش این اثر اظهار کرد: برای تدوین این کتاب از نرم‌افزارها و ابزارهای مختلفی بهره گرفته‌ام. با این حال، گاهی این ابزارها قادر به پوشش تمامی نیازهای تحقیقاتی نمی‌باشند. به‌ویژه در مواردی که نیاز به دستیابی به برخی احادیث خاص وجود داشت، مجبور شدم از منابع متعدد بهره‌برداری کنم و تحقیقات دستی انجام دهم. در این راستا، بیش از ۲۰۰۰ روایت را بررسی و تحلیل کردم تا منبع و معنای دقیق آن‌ها به‌درستی مشخص شود. این فرآیند، هرچند دشوار، اما ضروری بود چراکه تنها از این طریق می‌توان به نتایج علمی معتبر دست یافت.
وی در ادامه به چالش‌های دسترسی به منابع دست‌اول اشاره کرد و افزود: گاهی منابع اولیه در دسترس نیستند و پیدا کردن آن‌ها دشوار می‌شود. برای نمونه، روایتی که در کتاب‌هایی همچون صحیح بخاری یا صحیح مسلم آمده است، نیازی به جستجو ندارد، اما اگر روایتی در منابع متأخرتر مانند مسند احمد ذکر شده باشد، تحلیل و ارزیابی بیشتری را می‌طلبد. به همین دلیل، در ارجاعات کتاب سعی کردم تا نیاز محققان با گرایش‌های مختلف مذهبی را پاسخگو باشم و بستر لازم را برای پژوهش‌های دقیق‌تر فراهم کنم.
یوسفیان همچنین به اصول تألیف این اثر اشاره کرد و گفت: یکی از اصول اساسی که در تألیف این کتاب رعایت شده، ارائه ارجاعات هدفمند و جامع است. در مباحث کلامی، تلاش کردم تا دیدگاه‌های مختلف از مکاتب اشاعره، ماتریدیه و امامیه را به‌صورت مقایسه‌ای بیان کنم. این رویکرد نه‌تنها به غنای محتوای کتاب افزوده است، بلکه امکان تحلیل دقیق‌تری را برای مخاطبان فراهم می‌آورد. مطالعه این اثر به مخاطبان این فرصت را می‌دهد که با تفاوت‌ها و اشتراکات فکری مذاهب اسلامی آشنا شوند.
وی در پایان به نقش ابزارهای دیجیتال در فرآیند پژوهش‌های خود اشاره کرده و افزود: نرم‌افزارها و ابزارهای دیجیتال در پژوهش بسیار کارآمد هستند، اما گاهی نمی‌توان تنها به آن‌ها اکتفا کرد. برای مثال، در جستجوی احادیث خاص، ممکن است نرم‌افزارها تمامی منابع را پوشش ندهند و در چنین شرایطی، پژوهش دستی و بهره‌گیری از منابع متنوع ضروری می‌شود. به همین دلیل، در نگارش این کتاب از ترکیبی از روش‌های سنتی و مدرن استفاده کردم. این ترکیب نه‌تنها دقت علمی را حفظ کرده، بلکه امکان بررسی جامع‌تر منابع را نیز فراهم نموده است.
چالش‌های نگارش کتاب «کلام اسلامی» و چشم‌اندازهای آینده علم کلام
یوسفیان به چالش‌های شخصی و علمی خود در فرآیند تألیف اشاره کرد و اظهار داشت: تدوین چنین کتابی نیازمند زمان و تلاش بسیاری بود. در برخی مراحل، ساعت‌ها وقت صرف تحلیل یک روایت یا مقایسه دیدگاه‌های مختلف شد. همچنین هماهنگی میان منابع اسلامی با توجه به تفاوت‌های زبانی، تاریخی و محتوایی، چالشی بزرگ در این مسیر بود. این سختی‌ها، اگرچه زمان‌بر بودند، اما در نهایت به تولید اثری جامع و علمی منجر شدند که امیدوارم برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به علم کلام مفید واقع شود.
نویسنده کتاب کلام اسلامی افزود: تدوین این کتاب تنها یک تجربه علمی نبوده، بلکه تجربه‌ای معنوی نیز محسوب می‌شود. هر صفحه از این اثر نشان‌دهنده تلاش برای گسترش فهم دقیق‌تر معارف اسلامی است. امیدوارم این کتاب بتواند گامی مؤثر در ارتقای دانش کلام اسلامی و ایجاد پلی برای گفت‌وگوی علمی میان مکاتب مختلف باشد.
وی در ادامه به اهمیت علم کلام در دنیای امروز پرداخت و اظهار داشت: در زمانی که جوامع اسلامی با چالش‌های فکری و عقیدتی مختلف روبه‌رو هستند، علم کلام می‌تواند به‌عنوان ابزاری اساسی برای پاسخگویی به شبهات و استحکام بنیان‌های اعتقادی استفاده شود. این کتاب، با ارائه دیدگاه‌های مختلف و تحلیل‌های دقیق، تلاش دارد تا در این مسیر گامی مؤثر بردارد.
نویسنده کتاب کلام اسلامی در پایان مراسم از تمامی دست‌اندرکاران این مراسم و مخاطبان قدردانی کرده و گفت: امیدوارم این کتاب بتواند منبعی مفید برای دانشجویان، طلاب و علاقه‌مندان به علم کلام باشد. از مجمع عالی حکمت و تمامی عزیزانی که در این مسیر ما را یاری کردند، سپاسگزارم. همچنین از انتشاراتی‌هایی که در فرآیند چاپ این اثر همکاری داشتند، تشکر می‌کنم. هدف ما همواره ارائه آثاری بوده که بتوانند در مسیر فهم بهتر معارف اسلامی نقش‌آفرینی کنند.
..............................
پایان پیام/ ۲۶۸
نظر شما