به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل بیت(ع) - ابنا - امام سجاد(ع) در دعاهای صحیفه سجادیه، با نگاهی به پیری به عنوان نقطه پایانی حیات مادی انسانی، به نکاتی خاص توجه دارند.
اگر چه در دعاهای امام سجاد(ع) نکات مختلفی در مورد دوران پیری می‌توان یافت. اما آنچه این درخواست‌ها را برجسته می‌کند، این است که هر دعای حضرت، منوط به شروطی است که حضرت آنها را از خداوند درخواست می‌کند. این نکته را نیز باید دانست که دعا بدون تلاش حقیقی و واقعی برای تحقق آن بی‌معناست. بنابراین اگر انسان دعایی برای دوران پیری خود می‌کند، باید در طول حیات خود، به گونه‌ای زندگی کند که امکان تحقق آن خواسته‌ها در پیری فراهم کند.
درخواست عمر طولانی
طولانی شدن عمر و به عبارت دیگر رسیدن انسان به سن پیری از درخواست‌های امام سجاد(ع) از خداوند در دعای ۲۰ صحیفه سجادیه است، انسان مسلمانی که طول عمر زیادی دارد، بیشتر اطاعت و عبادت خدا را کرده است و بیشتر از دیگران، که عمر کمتری دارند، توانست است وظایف خود را نسبت به خداوند انجام دهد. امام سجاد(ع) درباره طول عمر از خداوند درخواست می‌کند: عَمِّرْنِی مَا کانَ عُمُرِی بِذْلَةً فِی طَاعَتِک، به من عمر بده تا این عمر را در راه اطاعت تو صرف کنم، حضرت در این دعا، درخواست برای عمر طولانی را مشروط به عبادت دانسته است و در ادامه به خداوند عرض می کند : فَإِذَا کانَ عُمُرِی مَرْتَعاً لِلشَّیطَانِ فَاقْبِضْنِی إِلَیک قَبْلَ أَنْ یسْبِقَ مَقْتُک إِلَیّ، أَوْ یسْتَحْکمَ غَضَبُک عَلَیّ.خدایا اگر عمر من، مرتعی برای شیطان شد، عمر من را بگیر قبل از آنکه پیش از آنکه منجر به دشمنی شود یا غضب تو را بر من مستحکم کند. بنابراین شرط درخواست عمر طولانی، اطاعت از خداوند وگرنه، عمری که حاصلی جز گناه ندارد، هر مقدار کوتاه تر باشد،بهتر است.
دارایی در پیری
توانمندی مالی در پیری از درخواست های امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه از خداوند است، ایشان در دعای ۲۰ صحیفه سجادیه از خداوند می خواهند: وَ اجْعَلْ أَوْسَعَ رِزْقِکَ عَلَیَّ إِذَا کَبِرْتُ، خدایا! وسیع ترین رزق برای من را در یپری من قرار بده. انسان در پیری هم توانایی‌های جسمی لازم برای تلاش بیشتر جهت کسب درآمد را ندارد، همچنین به دلایلی مانند بیماری یا بیشتر شدن اعضای خانواده و داشتن عروس، داماد یا نوه، نیاز مالی بیشتری را دارد.
ایشان همچنین در دعای ۲۵ صحیفه سجادیه، هنگام دعا برای فرزندان خود، از خداوند می خواهد که وَ أَدْرِرْ لِی وَ عَلَی یدِی أَرْزَاقَهُمْ، خدا به وسیله من، رزق خودم و فرزندانم را مداوم قرار بده، کلمه «ادرر» به معنای امری جاری و مستمر است. پس می توان گفت حضرت از خداوند می خواهد که در تمامی طول عمر، امکان تامین رزق خود و دیگر اعضای خانواده اش را فراهم کند.
همچنین به نظر می رسد چون این درخواست حضرت، بدون محدویت زمانی است، می توان این گونه نتیجه گرفت که این درخواست بدین معناست که این جاری بودن رزق در تمامی دوران عمر، حتی بعد از استقلال مالی یا تشکیل خانواده فرزندان نیز ادامه بیابد. طبیعی است که این موضوع نافی استقلال مالی فرزندان نیست اما توانمندی مالی در کهن سالی، هویت والدین را به عنوان «تکیه گاه» در بحران مالی و غیر مالی حفظ می کند و این موضوع برای حفظ جایگاه آنها، موضوعی قابل توجه است.
طبیعی است که توجه به برنامه‌ریزی مالی در طول زندگی، تاثیر فراوانی در وسیع بودن رزق در دوران پیری دارد، در دعای سی‌ام، امام سجاد(ع) در مورد نحوه فعالیت اقتصادی از خداوند می‌خواهد: «وَ احْجُبْنِی عَنِ السَّرَفِ وَ الِازْدِیادِ، وَ قَوِّمْنِی بِالْبَذْلِ وَ الِاقْتِصَادِ، وَ عَلِّمْنِی حُسْنَ التَّقْدِیرِ، وَ اقْبِضْنِی بِلُطْفِک عَنِ التَّبْذِیرِ، مرا از اسراف و زیادی‌خواهی بازدار، و به بخشش و انتخاب میانه روی سامان ده، و اندازه نگاه‌داشتن نیکو را به من بیاموز، و مرا به لطف خود از ولخرجی حفظ کن روشن است که توجه به این موضوعات اقتصادی، می تواند بخشی از دلایل توانمندی مالی در دوران پیری باشد.
فرزندان، تکیه‌گاه دوران پیری
تربیت فرزندان باید به گونه ای باشد که انسان در طول حیات خویش، متناسب با توانمندی ها آنان، بتواند برخی از کارها را بر آنها واگذار کند. طبیعی است که این واگذاری کارها، متناسب با هر دوره از زندگی فرزند در دوران کودکی، نوجوانی و جوانی است. اما تکیه بر فرزندان در دوران پیری که انسان توانایی خود را از دست داده است بیشتر از دیگر زمانها است.
شرط این اعتماد و به اصطلاح تکیه کردن به فرزندان نیز اطمینان به دینداری و اخلاق مداری آنان است. امام سجاد (ع) در دعای ۲۵ صحیفه سجادیه هنگام دعا برای فرزندان از خداوند می خواهد: وَ اجْعَلْهُمْ أَبْرَاراً أَتْقِیاءَ بُصَرَاءَ سَامِعِینَ مُطِیعِینَ لَک، وَ لِأَوْلِیائِک مُحِبِّینَ مُنَاصِحِینَ، وَ لِجَمِیعِ أَعْدَائِک مُعَانِدِینَ وَ مُبْغِضِینَ، آمِینَ. اللَّهُمَّ اشْدُدْ بِهِمْ عَضُدِی، وَ أَقِمْ بِهِمْ أَوَدِی، وَ کثِّرْ بِهِمْ عَدَدِی، وَ زَینْ بِهِمْ مَحْضَرِی، وَ أَحْی بِهِمْ ذِکرِی، وَ اکفِنِی بِهِمْ فِی غَیبَتِی، وَ أَعِنِّی بِهِمْ عَلَی حَاجَتِی، وَ اجْعَلْهُمْ لِی مُحِبِّینَ، آنان را نیکوکارانی باتقوا و صاحبان بصیرت و شنوای حق و مطیع خود گردان و نسبت به اولیای خود عاشق و خیرخواه و نسبت به دشمنانت دشمن و کینه‌توز قرار ده، الهی وضع فرزندانم اینچنین باد. خداوندا بازویم را به وجودشان نیرومند، و اختلال امورم را به آنان اصلاح و تبارم را به سبب آنان بسیار و مجلس ام را به وجودشان آراسته و یادم را به آنان زنده دار و در نبودم کارم را به وسیله آنان کفایت کن و به دست آنان در برآمدن نیازم مرا یاری ده. آنان را عاشق من گردان.
ویژگیهایی که از جهت دینداری و اخلاق مداری همراه با نحوه خدمت رسانی به والدین در این بخش از دعا دیده می شود، بی نیاز از هر توضیحی است.
اما کلام آخر اینکه امام سجاد(ع)، در دعای ۵۳ صحیفه سجادیه، دعایی برای دوران پیری می‌فرماید و به خداوند عرض می‌کند: ارْحَمْ شَیْبَتِی وَ نَفَادَ أَیَّامِی وَ اقْتِرَابَ أَجَلِی وَ ضَعْفِی وَ مَسْکَنَتِی وَ قِلَّةَ حِیلَتِی. خدایا، به پیری و به پایان رسیدن روزگارم و نزدیک شدن مرگم و ناتوانی و بیچارگی‌ام و کمی تدبیرم، رحم کن.
سید علی اصغر حسینی/ ابنا
...........
پایان پیام
نظر شما