به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ با فروپاشی حکومت اسد در سوریه و قدرت گرفتن گروه‌های مسلح تروریستی در دمشق، فصل جدیدی در تاریخ معاصر سوریه آغاز شده است.
در این میان، با این که مخالفان حکومت اسد از طیف وسیعی از گروه‌های مسلح با ایدئولوژی‌های مختلف تشکیل شده‌اند، ماهیت نظام سیاسی آینده و گروه اصلی که قدرت را در این کشور در دست خواهد گرفت، نامشخص است.
با این حال، تحولات میدانی نشان می‌دهد که نیروهای تحریرالشام (جبهه‌النصره سابق) به رهبری محمد الجولانی در فروپاشی سریع دولت اسد نقش برجسته‌ای داشتند. الجولانی به عنوان سرکرده یک گروه تروریستی قدرتمند، به محمد الجلالی، نخست‌وزیر سابق سوریه دستور داد تا نهادهای دولتی را تا زمان انتقال قدرت کنترل کند. اما سوالی که مطرح می‌شود، این است که محمد الجولانی، تروریست پرسابقه و حالا مدعی ریاست حکومت در سوریه کیست؟
الجولانی در سال 1982 با نام واقعی احمد حسن الشرع در ریاض، پایتخت عربستان سعودی به دنیا آمد. پدر او در عربستان به عنوان مهندس نفت مشغول به کار بود. خانواده الجولانی در سال 1989 به سوریه نقل مکان کرده و در حومه دمشق ساکن شدند.
در مورد فعالیت‌های او در دمشق بین سال‌های 1989 تا 2003 که به عراق رفت، اطلاع دقیقی در دسترس نیست. اما چیزی که مشخص است این است که عراق در سال 2003 توسط آمریکا سقوط کرده و اشغال شد و الجولانی در این سال برای عضویت در القاعده به عراق سفر کرده است.
طبق اعلام نشریه میدل ایست آی، اولین نشانه‌های تمایلات تکفیری-جهادی در الجولانی پس از یازده سپتامبر 2001 دیده شد. در این زمان وی در مجالس وعظ و خطابه‌های مذهبی و نیز محافل مخفی در حومه دمشق شرکت می‌کرد.
در سال 2006، الجولانی توسط نیروهای آمریکایی بازداشت شده و پنج سال را در زندان سپری کرد. پس از آن، وی عهده‌دار تاسیس شاخه سوری القاعده شد که به جبهه‌النصره معروف است. سپس وی به گسترش نفوذ خود در مناطق تحت کنترل تروریست‌ها به ویژه در ادلب پرداخت.
طی یک دهه بحران در سوریه، الجولانی با ابوبکر البغدادی، سرکرده گروه تروریستی داعش روابط و همکاری نزدیکی داشت.
در آوریل 2013، البغدادی به یک باره اعلام کرد که روابط خود با القاعده را قطع کرده و گروه جدید خود را در سوریه تاسیس کرده است.
الجولانی در اولین مصاحبه تلویزیونی خود در سال 2014 به شبکه الجزیره گفت که سوریه باید با قوانین اسلامی منطبق با تفسیر گروه او اداره شود و اقلیت‌ها در این کشور، از جمله مسیحیان و علویان جایی در حکومت مد نظر او نخواهند داشت.
در ژوئن 2016، با آغاز شکست‌های مخالفان سوریه به دست ارتش این کشور و متحدان آن و پس از آزادسازی حلب، الجولانی تلاش کرد در رقابت با سایر گروه‌های مخالف حکومت، با تغییر نام گروه خود از النصره به فتح‌الشام، این گروه را از لیست سیاه تروریسم سازمان ملل خارج کرده و حمایت خارجی را جلب کند. همه گروه‌های مخالف حکومت سوریه در همان ژوئن 2016 به ادلب نقل مکان کرده بودند.
در سال 2015 الجولانی اعلام کرده بود که بر خلاف داعش و القاعده، گروه وی قصدی برای حمله به غرب ندارد. وی به هنگام جدایی از القاعده در سال 2015 این ادعا را مطرح کرده و قصد خود از آن را از بین بردن هر گونه بهانه برای جامعه بین‌الملل برای حمله به گروه خود اعلام کرده بود.
در ابتدای سال 2017، الجولانی از ادغام گروه تحت سرکردگی خود با برخی دیگر از گروه‌های تروریستی حاضر در ادلب تحت عنوان جدید «هیئت تحریرالشام» خبر داد. وی هدف از تاسیس این گروه را «آزادسازی سوریه از سلطه حکومت بشار اسد»، «اخراج شبه‌نظامیان ایرانی» از سوریه و تاسیس حکومتی بر اساس تفسیر خود از «قانون اسلام» عنوان کرد.
از زمان اشغال حلب، این گروه اعلام کرد که امنیت اقلیت‌ها دینی و قومی از جمله مکان‌های مقدس شیعیان را تضمین می‌کند. در حالی که در روزهای اخیر، اخبار متعددی از حمله گروه‌های تحت سرکردگی الجولانی به اقلیت‌ها به ویژه علویان و قتل و کشتار آنان گزارش شده است.
از نظر کارشناس سوری، حسان الحسان، الجولانی به دنبال معرفی تحریرالشام به عنوان سازمان مشروع حاکم بر سوریه و نیز شریک بالقوه برای تلاش‌های بین‌المللی در جهت مبارزه با تروریسم است!
آروند لوند، کارشناس ارشد در حوزه مطالعات گروه‌های افراط‌گرا، در مصاحبه‌ای با رسانه «سوئیس اینفو» اعلام کرد: آیا او (الجولانی) واقعا در رابطه با مواضع خود صادق است؟ بدون شک، خیر! این فرد تفکر دینی بسیار بنیادگرایانه‌ای دارد. اما اقدامات و اظهارنظرهای حال حاضر او بسیار زیرکانه است.
هم اکنون هیئت تحریرالشام از سوی سازمان ملل، ترکیه آمریکا و اتحادیه اروپا، به عنوان گروهی تروریستی شناخته می‌شود. با این حال، الجولانی اعلام کرده است که این اقدام ناعادلانه است چرا که گروه تحت سرکردگی او «بیعت‌های پیشین خود را به نفع یک توافق ملی کنار گذاشته است!»
**************
پایان پیام/ 345
