خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ابنا ـ نگاه انسان به زندگی، آینهای است که کیفیت افکار، احساسات و رفتار او را بازتاب میدهد. اگر این نگاه مثبت باشد، انسان به سوی نور و امید هدایت میشود و اگر منفی باشد، او را در تاریکی ناامیدی فرو میبرد. در آموزههای دینی ما، نگاه مثبت به عنوان یکی از ویژگیهای برجسته انسان مؤمن معرفی شده است. این مقاله به بررسی اهمیت نگاه مثبت در زندگی انسان از منظر آموزههای اسلامی میپردازد.
نگاه مثبت؛ ریشهای در قرآن و سیره اهلبیت(ع)
قرآن کریم، بارها انسان را به خوشبینی و امیدواری دعوت کرده است. خداوند در آیه ۷ سوره زمر میفرماید: «إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِیبٌ مِنَ الْمُحْسِنِینَ»؛ یعنی رحمت الهی به نیکوکاران نزدیک است. این آیه نشان میدهد که خداوند همواره رحمت و برکت خود را برای بندگانش گسترده کرده و انسان باید با دیدی مثبت به زندگی بنگرد.
در سیره اهلبیت(ع) نیز نگاه مثبت جایگاه ویژهای دارد. امام علی(ع) در یکی از سخنان نورانی خود میفرمایند: «تَفَاءَلُوا بِالْخَیْرِ تَجِدُوهُ»؛ یعنی به خیر و نیکی امیدوار باشید تا آن را بیابید. این حدیث شریف نشاندهنده تأثیر مستقیم نگاه مثبت بر تحقق خیرات در زندگی است.
داستانی از نگاه مثبت امام سجاد(ع)
در یکی از روزهای سخت دوران اسارت اهلبیت(ع) پس از واقعه کربلا، امام سجاد(ع) با وجود تمام مصائب، همچنان با امید و نگاه مثبت به آینده سخن میگفتند. یکی از یاران امام از ایشان پرسید: «چگونه در این شرایط سخت، همچنان به رحمت خدا امیدوار هستید؟» امام پاسخ دادند: «ما اهلبیت، هرگز از رحمت خدا ناامید نمیشویم، چرا که او وعده داده است که پس از هر سختی، آسانی خواهد آمد.» این پاسخ امام نشاندهنده عمق ایمان و نگاه مثبت ایشان به زندگی بود که حتی در سختترین شرایط نیز حفظ شد.
نگاه مثبت؛ کلید آرامش روانی
تحقیقات روانشناسی نیز تأیید میکنند که نگاه مثبت به زندگی، تأثیر عمیقی بر آرامش روانی انسان دارد. وقتی انسان به جای تمرکز بر مشکلات، به فرصتها و نعمتها توجه کند، ذهن او آرامتر و قلبش مطمئنتر خواهد شد. این همان چیزی است که قرآن کریم در آیه ۲۸ سوره رعد به آن اشاره کرده است: «أَلَا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ».
یکی از نمونههای بارز تأثیر نگاه مثبت بر آرامش روانی، داستان معروفی از زندگی مرحوم علامه طباطبایی(ره) است. ایشان در یکی از سختترین دوران زندگی خود که با مشکلات مالی و خانوادگی روبهرو بودند، همچنان با توکل به خداوند و نگاه مثبت به آینده، به نگارش تفسیر المیزان ادامه دادند. علامه طباطبایی(ره) معتقد بودند که هر مشکلی راهحلی دارد و خداوند هیچ بندهای را بیش از توانش آزمایش نمیکند.
تأثیر نگاه مثبت بر روابط اجتماعی
نگاه مثبت نه تنها بر زندگی فردی انسان تأثیرگذار است، بلکه روابط اجتماعی او را نیز بهبود میبخشد. انسانی که با دیدی خوشبینانه به دیگران نگاه میکند، راحتتر میتواند اعتماد و محبت دیگران را جلب کند.
امام حسن مجتبی(ع) در برخورد با یکی از مخالفان خود، نمونهای زیبا از نگاه مثبت را نشان دادند. آن مرد با لحن تندی به امام توهین کرد، اما امام حسن(ع) با لبخندی آرام پاسخ دادند: «اگر نیازمندی داری، بگو تا برآورده کنم.» این رفتار بزرگوارانه امام باعث شد که آن مرد شرمنده شود و محبت امام را در دل خود جای دهد.
جمعبندی: نگاه مثبت؛ راهی به سوی نور
نگاه مثبت به زندگی، نه تنها یک ویژگی اخلاقی است، بلکه یک راهبرد عملی برای موفقیت و آرامش نیز محسوب میشود. آموزههای دینی ما، بارها انسان را به امیدواری و خوشبینی دعوت کردهاند و سیره اهلبیت(ع) سرشار از نمونههای عملی این نگاه است. با الهام گرفتن از این آموزهها، میتوانیم زندگیای سرشار از نور، امید و آرامش بسازیم.
پاورقیها:
قرآن کریم، سوره زمر، آیه ۷
نهجالبلاغه، حکمت ۷۹
قرآن کریم، سوره رعد، آیه ۲۸
نظر شما