برخی از فضائل حضرت زهرا (س)، اختصاصی و مخصوص آن حضرت است که در این نوشتار به برخی از آن ها اشاره می ‌شود و برخی از آن ها میان اصحاب کساء یا اهل بیت (ع) مشترک است. با توجه به اینکه حضرت زهرا (س) یکی از اصحاب کساء و اهل بیت (ع) بود، همه فضایلی که برای ایشان بیان شده، شامل حضرت فاطمه (س) نیز می ‌شود.

۲۹ آذر ۱۴۰۳ - ۰۷:۵۷
فضائل حضرت فاطمه در قرآن و روایات

خبرگزاری اهل بیت (ع) / ابنا: آیات متعددی در روایات به فاطمه (س) تفسیر یا تأویل شده است. در روایات نیز فضایل بی ‌شماری برای آن حضرت از رسول خدا (ص)‌ و ائمه اطهار (ع) نقل شده است که در این نوشتار به برخی از آن ها اشاره می ‌شود.
این نکته شایان ذکر است که برخی از فضایل، اختصاصی و مخصوص آن حضرت است و برخی از آن ها میان اصحاب کساء یا اهل بیت (ع) مشترک است. با توجه به اینکه حضرت زهرا (س) یکی از اصحاب کساء و اهل بیت (ع) بود، همه فضایلی که برای ایشان بیان شده، شامل حضرت فاطمه (س) نیز می ‌شود.
گفته شده فضایل فاطمه زهرا قابل شمارش نیست و کسی آن ها را انکار نکرده مگر آنکه خداوند او را رسوا کرده است. به گفته ابن حجر عسقلانی از علمای برجسته اهل سنت، فضایل حضرت فاطمه (س) جدا فراوان است.
اسامی و القاب متعددی که برای حضرت زهرا (س) بیان شده، نیز‌ هر یک دلالت بر فضیلتی از فضایل ایشان دارد؛ مانند فاطمه که بر اساس روایات به جهت بریده شدن آن حضرت و شیعیانش از آتش جهنم یا بازداشته شدن از بدی ‌ها و زشتی ‌ها به این اسم نام گذاری شده است.
درباره نام گذاری آن حضرت به زهرا نیز در روایات آمده است که به این جهت بود که خداوند او را از نور عظمت خود خلق کرد یا به این جهت بود که هنگامی که در محراب عبادت می ‌ایستاد نورش برای اهل آسمان می‌ درخشید.
فضایل اختصاصی:
برخی از فضایل اختصاصی حضرت فاطمه زهرا (س) بدین قرار است:
۱. برترین بانوی عالم: براساس دیدگاه شیعه و روایات شیعی، فاطمه (س) برترین بانو و سرور زنان دو عالم است.
در روایتی از امام صادق (ع) سؤال شد آیا فاطمه (س) سرور زنان زمان خود بود؟ حضرت فرمود: «مریم سرور زنان زمان خود بود و فاطمه سرور زنان عالم از اول تا آخر است»‏.
۲. خشنودی و خشم فاطمه، خشنودی و خشم خدا: براساس برخی روایات نبوی، خداوند به خشنودی فاطمه (س)، خشنود و به خشم او خشمگین می ‌شود. پیامبر اکرم (ص) فرمود: «ای فاطمه! همانا خداوند متعال به غضب تو غضبناک می ‌شود و به رضایت و خشنودیت، خشنود می ‌شود»
۳. پاره تن پیامبر (ص): رسول خدا (ص) در حدیث مشهور بضعه فرمود: فاطمه (س) پاره تن من است؛ هر کس او را خشنود کند، مرا خشنود کرده و هر که او را بیازارد و ناراحت کند، مرا آزرده و ناراحت کرده است. این حدیث در منابع شیعی و اهل سنت مانند صحیح بخاری و مسلم نقل شده است.
۴. نخستین شخصی که به بهشت وارد می ‌شود: بنا به روایتی از رسول خدا(ص)، فاطمه (س) نخستین کسی است که وارد بهشت می ‌شود.
۵. مصداق شب قدر: بر اساس برخی احادیث، فاطمه شب قدر است؛ هر که او را به صورت کامل بشناسد، شب قدر را درک کرده است. در توجیه تشبیه حضرت به شب قدر، موارد مختلفی بیان شده است. براساس یکی از آن ها تشبیه حضرت به شب قدر به جهت ناشناخته بودن شب قدر و حضرت فاطمه (س) است؛‌ همانطور که حقیقت شب قدر برای مردم عادی پنهان و ناشناخته است، مقام و منزلت فاطمه (س) نیز ناشناخته است.
۶. دریای بیکران علم: بر اساس روایتی از امام صادق (ع)، فاطمه (س) همانند امام علی (ع) دریای ژرف علم است. طبق روایات، حضرت فاطمه (س) به همه حوادث گذشته و حال و آینده علم داشت.

عصمت حضرت فاطمه (س):
یکی از فضایل حضرت فاطمه (س)، عصمت و پاکی حضرت از هرگونه گناه و زشتی و خطاست. به گفته علامه مجلسی شیعیان بر عصمت آن حضرت اجماع دارند. عالمان شیعه برای اثبات عصمت حضرت زهرا (س)،‌ به آیه تطهیر و حدیث بضعه برای اثبات عصمت حضرت زهرا استفاده کرده ‌اند.
اثبات عصمت حضرت زهرا (س)، آثار خاصی در پی ‌دارد از جمله:
الف: حضرت زهرا (س) با برخورداری از عصمت، دارای برخی از شئون و مقامات پیامبران و ائمه اطهار (ع) همچون حجیت قول، فعل و تقریر، مرجعیت دینی و صلاحیت تفسیر و تبیین دین خواهد بود.
ب: با اثبات عصمت حضرت فاطمه (س)، سیره عملی و موضع‌ گیری‌ های او در مسائل و موارد مختلف همچون اعتراض به غضب خلافت امام علی(ع) و مصادره فدک، ملاک و معیار تشخیص حق از باطل خواهد بود.
آنچه گفته شد قطره‌ ای از دریای فضایل صدیقه کبری فاطمه زهرا (س) است و شمارش تمام فضایل آن حضرت از عهده این نوشتار خارج و مثنوی هفتاد من می ‌طلبد.


منابع:
1. انصاری زنجانی، اسماعیل، موسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء(ع)، قم، نشر دلیلنا، بی‌تا، ج۲۱،‌ ص۲۱۴.
2. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تهذیب التهذیب، بیروت، دار صادر، بی‌تا، ج۱۲، ص۴۴۱.
3. صدوق، محمد بن علی بن بابویه، علل الشرائع، قم، کتاب فروشی داوری، چاپ اول، ۱۳۸۵ش، ج‏1، ص۱۷۸ و 179.
4. برای نمونه ر.ک: کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتاب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۵۹؛ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، تحقیق علی اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۱۷۹ و ۴۲۰؛ طوسی، تهذیب الاحکام، تهران، دار الکتب الإسلامیه‏، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۱۰ و ج۶، ص۵۷.
5. صدوق، محمد بن علی، معانی الاخبار،  قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۳ق،‌ص۱۰۷.
6. حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، فضائل فاطمه الزهراء، قاهره، دار الفرقان، چاپ اول، ۱۴۲۹ق، ص۴۱-۴۳.
7. برای نمونه ر.ک: صدوق، محمد بن علی بن بابویه، الامالی، تهران، کتابچی، چاپ ششم، ۱۳۷۶ش، ص۳۸۴؛ طوسی، محمد بن حسن، الأمالی، قم، دار الثقافة، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ص۴۲۷.